Wiadomo równiez że Leonardo da Vinci rysował plany tego typu broni.W ogóle pochodzenie mechanicznych wiatrówek nie jest jasne.Z pewnością wiecej niż jeden wynalazca w różnym czasie pomyślał o użyciu miecha zamiast ludzkich płuc.Pierwsza mechaniczna wiatrówke stworzył podobno niejaki Guter z Norymbergi w 1430 roku(jakiś pra pra Weihrauch ).Następny był Hans Lobsigner który w 1560 stworzył ulepszoną wersję broni z Norymbergi i wyprodukował ją w nawet większej liczbie.Najstarsza zachowana wiatrówka mechaniczna jest w Royal Danish Museum w Kopenhadze pochodzi ona z około 1580 roku.Broń ta wykorzystywała miech ściskany sprężyną umieszczony w kolbie.Do strzelania używane były specjalne strzalki.Około roku 1600 pojawiło się pierwsze pra pcp
broń wykonana specjalnie dla Henryka IV.Również Otto von Guerick(1602-1686) z Magdeburga
robiący badania i doświadczenia z próżnią miał swój wkład w konstrukcje wiatrówek.Stworzył coś na ksztalt działka bo trudno to nazwać karabinem.Kula ołowiana o wadze 4 funtów miotana z tego cuda za pomocą sprężonego powietrza leciała na 500 yardów i potrafila przebić 3 cale dębowej deski(maniak mocy jakis ).Cisza w tym temacie i to ze mało o tym wiadomo nie jest dziwna.Wiatrówki były mało powszechne w owych czasach ponieważ była to broń elitarna i dla elit.Jej skomplikowana budowa i co za tym idzie duża cena zacieśniała grono jej posiadaczy.Również do jej wykonania potrzebna była duża wiedza i umiejętności a także czas potrzebny do wykonania skomplikowanych i dokładnych zaworów i mechanizmów oraz zbiornika na powietrze.Tak że do około roku 1800 była to broń elitarna dla wąskiego grona bogatych strzelców,używana raczej do polowań i bogato zdobiona.Wiatrówki osiagnęły swój szczyt popularności jako poważna broń zanim
sie rozwinęła na dobre broń palna na naboje.Wiatrówki dorównywaly bez problemu mocą broni palnej,a w porównaniu z nią miały same zalety, które składały się właśnie na ich elitarność,mianowicie-z niektórych można było strzelać wielokrotnie za jednym załadowaniem zbiornika i magazynka,duży kontrast w porównaniu ze skałkową bronią palną ładowaną odprzodowo.Ładowanie długiej(naprawde długiej )broni palnej można bylo robić tylko na stojąco-sypanie prochu do lufy itd. a w wiatrówce można było to robić w każdej pozycji.Po za tym ta szybkostrzelność wiatrówki była bardziej praktyczna dzięki temu,że chmury dymu po wystrzale nie zasłaniały pola widzenia jak to miało miejsce w broni palnej na proch czarny.W wiatrówkach w ogóle nie było płomienia wylotowego i żadnego dymu(oczywiste)co nie zdradzało pozycji strzelca.Następną zaletą wiatrówek była ich niezawodność.Bron palna z zamkiem skałkowym i lontowym byla nękana ciągłymi usterkami i niewypałami.
Nieco lepsza była broń z zamkiem kapiszonowym,ale pojawiła się dopiero na początku XIX wieku.Wiatrówka była cichsza,nie cicha ale cichsza od broni palnej ,zapewniała również większą stałość mocy i krótszy czas strzału,co dawało wyższą celność.Ostatnia cecha in plus to brak konieczności czyszczenia lufy po strzelaniu-kto raz strzelił z czarnego prochu ten wie o co chodzi.Czarny proch przy spalaniu zostawia ponad 40 % cząstek stałych!Wadą wiatrówek była ich cena jak juz wspomniałem.Co ciekawe rzadko spotyka sie egzemplarze "gołe" bez bogatych zdobień ,złoceń co zaprzecza obiegowej opinii,że była to broń kłusowników i zamachowców.Jeśli kogoś było juz stać na wiatrówkę to z full wypasem albo nie było stać wcale.
Zdecydowanie najpowszechniejszym rozwiązaniem było pcp.Spotyka się wiele rozwiązań i odmian.Ogólna zasada działania jest chyba wszystkim znana-zbiornik ze sprężonym powietrzem,kurek lub bijnik po naciśnięciu spustu uderza w zawór i dawka powietrza ze zbiornika wypycha strzałkę czy śrut z lufy.Występuje duża różnorodność zbiorników-o kształcie kulistym ,walcowym i inne.Wykonane były z miedzi,mosiądzu a także stali.Umiejscowione były na stałe lub były wymienne.W kolbie,pod lufa a także wokół lufy! Niekiedy pompa do ładowania zbiornika stanowiła całość z bronią ale najczęściej była osobno,mała i łatwa do przenoszenia.Rzadko spotkać można było spore pompy z dużym ręcznym kolłem służącym do poruszania tłoka pompy.Ciśnienia w zbiornikach wynosiły od 600 do 3000psi.Naładowanie zbiornika do takiego ciśnienia to nie lada wyzwanie-potrzebne było od 100 do nawet 2500 machnięć pompką!Wiatrówki z tamtych lat były zarówno gw jak i gl.Kaliber jak w broni palnej w zakresie najczęściej 10-19 mm.
Sprężone powietrze było bardzo efektywne w porównaniu z prochem.W jednym z eksperymentów porównywano zabytkową wiatrówkę nabitą do testu CO2 (do mniejszego ciśnienia niż kiedyś była nabijana z obawy,że leciwa konstrukcja mogłaby nie wytrzymać) z karabinem skałkowym tzw.Kentucky załadowanym 35 grain czarnego prochu FFC.Pocisk z Kentucky wbił się na 2,5 cala w sosnowe deski.Pocisk wiatrówki wbił się na 2 cale mimo dżzo niższego ciśnienia.Zapewne wiatrówka pobiłaby Kentucky gdyby testujący mieli odwagę nabić ją do pełna.Wiele wiatrówek miało zestawy wymiennych luf o różnych kalibrach i gwintowane i gładkie co zwiekszało ich uniwersalność.Pzykładem takiej wiatrówki może być broń używana przez Lewisa i Carka w czasie ich słynnej ekspedycji w latach 1803-1806 w północno-zachodnich Stanach.Byla to broń wykonana przez Isaiaha Lukensa zFiladelfii.Broń miała zbiornik w kolbie i dwie wymienne lufy-kal 31 na drobna zwierzyne i kal 40 na coś większego
,obie gw.
Jedno naładowanie starczało na około 40 strzałów.Różnorodność wiatrówek myśliwskich odzwierciedla różnorodność polowań,np broń wykonana przez Hassa z Neustadt z roku około 1750 posiadała lufę kal 0,33 cala i drugą kal 0,46 tak że w jednej chwili właściciel mógł przestawić się ze strzelania do gołębi na jelenie.Ludwik VIII lubował się w polowaniu z wiatrówką,nawet często nadworny artysta uwieczniał go z upolowaną zwierzyną.Dokumentacja jednego z polowań mówi o jeleniu o wadze 218 kg z porożem o wadze 11 kg,upolowanego z pneumatyka oczywiscie.Bardzo rzadko można trafić na wiatrówki z drewnianymi lufami.Służyły one do polowań na drobną zwierzynę ,ich kaliber to najczesciej około 8-10 mm.Można było również spotkać broń kombinowaną bedącą połączeniem palnej z wiatrówką.Bron ta miała dwie lufy jak dubeltówka.Wiatrówki to nie tylko broń długa.Często występowały też pistolety,ale używane były raczej do samoobrony jak do polowania.
Najsłynniejszą i najbardziej znaną wiatrówką jest Austriacka wiatrówka wojskowa z 1779 zaprojektowana przez Bartholomeo Girandoni.Jest to z resztą jedyna wiatrowka jaka była na wyposażeniu wojska kiedykolwiek i jedyna używana bojowo.Broń ma zbiornik umieszczony w miejscu kolby.Zbiornik był wymienny,odkręcany ,tak że żołnierz mógł mieć przy sobie ich kilka i szybko je wymieniać.Pompowany był przez ręczną pompę przenośną albo przez mechaniczną pompę za liniami.Kaliber broni wynosil 13 mm.Broń posiadała magazynek umieszczony wzdłuż lufy z prawej strony mieszczący 20 ołowianych kul.Zasięg skuteczny wynosil 150 jardów a energia pocisku okolo 560-600 J czyli tyle ile ówczesna broń palna.Korpus 500 żołnierzy uzbrojonych w tę wiatrówkę mógł wystrzelić 300000 kul w ciągu pół godziny! !cud na tamte czasy!Ze skałkowego karabinu można było wystrzelić maksymalnie 3 razy na minutę ale w praktyce byłoby mniej,co kilkadziesiąt strzałów wymiana skałki,przeczyszczenie lufy itd.
Władca Austrii Józef II zachwycał się tą bronią zaraz po jej powstaniu w 1779 ,i on i jego następca Leopold II mieli oddziały strzelców Tyrolskich uzbrojonych w te wiatrówki.Wyprodukowano około 1500 sztuk tej broni i były one wykorzystywane w czasie wojen przeciwko Turcji,Francji i Konfederacji Reńskiej.Do dziś zachowało się ich bardzo niewiele raz widziałem taki karabin na aukcji za 3000 dolarów.Nie do końca wyjaśniona jest próba użycia wiatrówki w zamachu na Napoleona.Podobno miała być to własnie broń Girandoniego.
Pierwsza połowa XIX wieku to juz zmierzch wiatrówek spowodowany rozwojem broni palnej.Około lat 70-tych XIX wieku wiatrówki zostały zakazane jako broń wojskowa w wielu państwach jako broń zdradziecka i niebezpieczna.Nie miało to większego znaczenia z resztą gdyż broń palna górowała juz nad najlepszą wiatrówką.Pewna popularność uzyskały jeszcze jednostrzałowe wiatrówki-laski przeznaczone do samoobrony zwłaszcza w Anglii.Renesans wiatrówek ale juz w formie przeznaczonej do rozrywki nastapił na przełomie 19 i 20 stulecia.Pierwsze konstrukcje przypominające nieco dzisiejsze wiatrówki to broń jeszcze z 1829 roku.Czeski rusznikarz Josef Rutt skonstruowal karabinek który w kolbie miał skórzany miech który z kolei ściskala napięta wcześniej sprężyna.Lufa gładka kal 10 mm.Pociski stanowiły strzałki z pędzelkami coś jak dzisiejsze.Prekursorem dzisiejszych wiatrówek był Michael Flurscheim który w Eisenach Gaggenau zaczął produkować karabinki i pistolety tłokowe o łamanej konstrukcji bardzo podobnej do dzisiejszych.
W 1908 roku pojawiły sie pierwsze diabolo.Broń Flurscheima szybko zyskała popularność i wyparła broń z miechem .Wiatrówki zyskały popularność jako broń do wstępnego treningu strzeleckiego w wojsku oraz jako tania broń do utrzymania sprawności strzeleckiej.W polsce w latach międzywojennych broń pneumatyczna szeroko stosowano w różnych organizacjach paramilitarnych,w wojsku a także prywatnie.W Europie lat międzywojnia królowały wiatrówki produkcji niemieckiej.Jedyna wiatrówką produkowaną w Polsce była broń z warszawskeij wytwórni" Bracia Pasławscy".W drugiej połowie lat trzydziestych w Niemczech i Czechoslowacji wprowadzono wiatrówki z magazynkami do wstępnego szkolenia wojska. w Polsce prowadzono badania nad podobną konstrukcją lecz nie udało się jej wprowadzić do użytku przed wybuchem wojny,za to udało sie opracować uniwersalną wkładkę do ckmu Maxima wz1908/15 i ckm wz 30 pozwalającą strzelać śrutem za pomocą sprężonego powietrza,przy czym broń zachowała możliwość strzelania seriami.Zasięg strzału wynosił około 300m.Konstrukcja ta znacznie obniżała koszty szkolenia.Po 2 wojnie światowej wiekszość wiatrówek w Europie produkowali Niemcy.Spowodowane było to po części tym,że wiele fabryk przestawiło się z produkcji broni palnej na pneumatyki.Co ciekawe ewolucja konstrukcji na CO 2 i pcp przeniosła sie do USA ,a w Europie poza Anglią popularność zyskały sprężynówki.W Polsce po wojnie produkcję pneumatyków rozpoczęto w 1956 modelem kl.187,nastepnie na jego bazie powstały-lekki kl.141 i ciężki kl.188.W 1954 w szczecińskich zakładach "Ferrum" podjęto próbę skonstruowania pistoletu pneumatycznego.Niestety do produkcji seryjnej nie doszło.Dopiero w latach siedemdziesiątych opracowano Łucznika wz70 (kl 70) wzorowany na Waltherze LP 53.Pod koniec lat osiemdziesiątych uruchomiono produkcję nowych modeli -kl.168 i kl.167 w Kombinacie Maszyn Włókienniczych "Wifama" w Łodzi,niestety był to już zmierzch naszego przemysłu pneumatyków i nie wiadomo mi ile zostało wyprodukowanych tych wiatrówek.Jak było dalej to już wszyscy wiedzą-Łuczniki,Haenelki,Diany,Webleye,HW i inne Chinki.Niektóre opisy nieco skróciłem.Niektóre fragmenty mogą byc ciut nieścisłe z tego powodu,że tłumaczyłem je z angielskiego a nie jestem w tym za dobry.Po za tym korzystałem między innymi z:
Polskie konstrukcje broni strzeleckiej (Zbigniew Gwózdz,Piotr Zarzycki)
Weapons.An international encyclopedia from 5000 BC to 2000AD (David Harding)
i trochę wykopałem w necie
Pozdrawiam
Pierwsza z lewej to uzyta w ekspedycji Lewisa i Clarka,pierwsza od prawej to slynny Girandoni,ta" listwa "wzdluż lufy to magazynek
makrham 1895 Plymouth
model nieznany
wiatrówki-laski
wiatrówka i palna w jednym
model nieznany
ale wiem ,że ładowali nawet do 200 bar.Dodam pare fotek repliki Girandoniego.Może spragnieni fotek na nie natrafią 
, może kiedyś w Czechach obejrzę sobie ją w oryginale ..
. Jak zwykle dużo ciekawych wiadomości. Chciałem uzupełnić taki z lekka off-topiczny drobiażdżek, że w tych dmuchawkach kilkumetrowych, z których strzelają Papuasi zatrutymi strzałkami, kanał jest wiercony tak finezyjnie, że kiedy taka dmuchawkę trzyma się w rękach w pozycji do strzału, a ona pod ciężarem własnym się ugnie lekko, to właśnie wtedy kanał jest idealnie prostoliniowy.