Celność rakiet (niekierowanych) vs armat

[maziek]

Ta, dokładnie o to.

[AKMSN]

Maziek, zajrzyj tutaj. Konkretnie na stronę 108 zgodnie z numeracją oryginalnej książki (strona 188 zgodnie z numeracją skanu).

[maziek]

Dzięki .

[AKMSN]

Jakiś czas temu, tutaj, zadałem takie oto pytanie:

Ja mam pytanie "rakietowe". Otóż w książce Uzbrojenie wozów bojowych niejakiego Pankowskiego dano do zrozumienia ciekawą rzecz. Otóż o ile zwykły pocisk wystrzelony z karabinu czy armaty (czy to stabilizowany obrotowo, czy to brzechwowo) przy wietrze bocznym jest znoszony w tą stronę w którą wieje wiatr (wiatr wieje z lewej do prawej, to pocisk zbacza w prawo), to podobno w pociskach rakietowanych jest inaczej. Podobno w czasie działania silnika pocisk zbacza w przeciwną stronę względem tej w którą wieje wiatr (wiatr wieje z lewej do prawej, pocisk zbacza w lewo), a po tym jak silnik rakietowy przestanie działać, zaczyna dziać się odwrotnie, pocisk zaczyna zbaczać w tą stronę w którą wieje wiatr (wiatr z lewej do prawej, pocisk zbacza w prawo). Podobno dzieje się tak z tego względu że pociski stabilizowane brzechwowo mają większą boczną powierzchnię w swojej tylnej części (zresztą, po to są przecież chrzechwy aby środek parcia przesunął się w tył). Jednak jak jest przy pociskach rakietowanych stabilizowanych obrotowo? Czy ona też najpierw zbaczają "pod wiatr", a dopiero później "z wiatrem", czy może od razu "z wiatrem". Mi się prawdziwa wydaje odpowiedź druga, ale czy na pewno?

Czytam właśnie mądrą książkę (Rakiety i pociski kierowane, cz. II) i jest tam dane do zrozumienia że pociski rakietowe o stabilizacji obrotowej zbaczają z wiatrem (czyli tak jak typowe pociski wystrzeliwane z karabinów i armat).

[AKMSN]

Mam pewne pytanie odnośnie wyrzutni pocisków rakietowych- taka wyrzutnia może mieć zarówno postać szyny (jak w przypadku BM-13), jak i postać rury (BM-21 Grad). Jakie są zalety jednego i drugiego typu wyrzutni? Bo ja widzę to tak:

Szyna- można bez większych problemów stosować stabilizację brzechwową, bowiem nie dość że stateczniki mogą wystawać poza obrys pocisku, to jeszcze nie muszą być składane

Rura- chyba łatwiej uzyskać stabilizację obrotową, bądź chociaż niewielkie obracane się pocisku mające za zadanie kompensować niedokładności wykonania (to znaczy, jak pocisk będzie zbaczał cały czas w prawo z powodu jakieś niedokładności wykonania, to dzięki niewielkiemu ruchowi obrotowemu za chwilę zacznie zbaczać w dół, później w lewo, później w prawo, czyli błąd się uśredni). Przykładowo, z tego co wiem pociski stosowane w BM-21 mają stabilizację brzechwową, ale rury wyrzutni mają chyba coś co pełni rolę gwintu. Taki cytat z anglojęzycznej Wikipedii:

Each 2.87-meter (9 ft 5 in) rocket is slowly spun by rifling in its tube as it exits, which along with its primary fin stabilization keeps it on course. Rockets armed with high explosive-fragmentation, incendiary, or chemical warheads can be fired 20 kilometers (12 mi). Newer high explosive and cargo (used to deliver anti-personnel or antitank mines) rockets have a range of 30 kilometers (19 mi) and more. Warheads weigh around 20 kilograms (44 lb), depending on the type.

[Speedy]

Ja mam jeszcze takie przemyślenia.
W tej chwili większość (wszystkie?) rakiet artyleryjskich ma kombinowaną stabilizację brzechwowo-obrotową. Rakieta taka opuszcza wyrzutnię z relatywnie niewielką prędkością i rozpędza się w locie na drodze powiedzmy kilkuset metrów. W przypadku wyrzutni rurowej rakieta zaczyna się obracać już w rurze wyrzutni i w momencie jej opuszczenia jakiś tam efekt stabilizujący już występuje. W przypadku wyrzutni szynowych rakiety na wyrzutni generalnie się nie obracały (zapewne dałoby się to jakoś zrobić, ale niezbyt łatwo). A schodząc z niej miały względnie niewielką prędkość, więc moment stabilizujący od stateczników nie był jeszcze za mocny.

Jeszcze widzę taki aspekt, że wyrzutnia rurowa w większym stopniu zabezpiecza rakietę przed np. warunkami atmosferycznymi itp. Niekiedy stosuje się takie rozwiązanie, jak w amerykańskim systemie MLRS gdzie rakieta jest fabrycznie zamknięta w uszczelnionym kontenerze - wyrzutni, w którym jest przechowywana i transportowana i z którego tez startuje. Kontener zawiera właśnie cylindryczne sekcje mieszczące pojedyncze rakiety. I znowuż, pewnie dałoby się to jakoś zrobić i na sposób szynowy, ale nie takie łatwe by to było.

[AKMSN]

Speedy, ale czy aby na pewno to o czym piszemy można nazwać stabilizacją brzechwowo-obrotową? Bo z tego co kojarzę albo jedno, albo drugie. Owszem, są pociski stabilizowane brzechwowo, które obracają się z niewielką prędkością aby uśrednić błąd związany z niedokładnością wykonania (pisałem o tym w poprzednim poście), ale to obracanie się ma niewiele wspólnego ze zwykłą stabilizacją obrotową- w zwykłej stabilizacji obrotowej pocisk zachowuje się jak żyroskop, a w tym o czym piszemy takie zjawisko nie zachodzi.

[Speedy]

Moim zdaniem chyba można. Trzeba by może liczyć te jakieś tam momenty i założyć sobie jakiś próg od którego rotacja ma wpływ; ale wszak były liczne pociski o stabilizacji brzechwowej co wcale się nie kręciły (np rosyjskie z czasów II wojny). Więc chyba można tak mówić żeby jakoś te wirujące wyróżnić.

[Okruch]

A propos celności, to "zwykłe" siedemdziesiątki, tyle że kanadyjskie, są dość celne... https://en.wikipedia.org/wiki/CRV7

[Speedy]

A propos celności, to "zwykłe" siedemdziesiątki, tyle że kanadyjskie, są dość celne... https://en.wikipedia.org/wiki/CRV7

To prawda. Ja sobie kiedyś tak żartowałem, ze CRV7 po prostu lecą tak szybko, że zanim zdążą zboczyć z kursu, to już trafiają Fakt, że w czasie testów na myśliwcu CF-18 rakiety te okazały się celniejsze niż jego pokładowe działko 20 mm Vulcan. Ale też działko w trakcie serii drga i nagrzewa się, co wpływa na celność, a wyrzutnie rakietowe no jednak mniej.

[maziek]

Mam wrażenie, być może błędne, że wyrzutnia szynowa jest lżejsza "na metr" i w związku z tym może być dłuższa w stosunku do rurowej o takiej samej masie. Poza tym masa wyrzutni rurowej rośnie wraz z kalibrem pocisku a szynowej nie. Rurową trudniej albo w ogóle to niemożliwe zaprojektować dla pocisków niekołowych w przekroju.

Poza tym szynowa wydaje mi się znacznie prostsza. Ma mankament mimośrodowego oporu względem pocisku, więc na zdrowy rozum powinno częściej dochodzić do zakleszczenia. Rurowa prócz tego że pocisk jest "zapakowany" ułatwia nieco osłonięcie przed gazami odrzutowymi no i jest bardziej opływowa albo łatwiej ją opływowo obudować, co ma znaczenie czasem. Rurowa umożliwia zastosowanie ładunku wyrzucającego bądź wyrzucanie spreżonym gazem i odpalenie właściwego silnika z dala od wyrzutni.

[ss100]

Mam wrażenie, być może błędne, że wyrzutnia szynowa jest lżejsza "na metr" i w związku z tym może być dłuższa w stosunku do rurowej o takiej samej masie. Poza tym masa wyrzutni rurowej rośnie wraz z kalibrem pocisku a szynowej nie. .

Masa szynowej też rośnie wraz z kalibrem -żeby zachować sztywność musi mieć większe ( i często więcej) poprzeczne elementy łączące, więcej jest elementów łączących- musi być też coraz sztywniejsza, wraz z kalibrem masa pocisków rośnie.
Głównym mankamentem wyrzutni szynowej jest utrzymanie równoległości osi poszczególnych sekcji, jak pociski były grube i leciały relatywnie niedaleko to stykało, potem jak zasięgi i wymagania co do skupienia wzrosły to przeszli jednak na rurowe ( tam jest prostopadłościenny pakiecik rur najczęściej - łatwo to spakować.
Plusem szynowej jest czyszczenie

[maziek]

Z masą pocisku rośnie - ale z kalibrem nie. Niekoniecznie wraz z kalibrem rośnie masa. Ale w raz z kalibrem rośnie mimośrodowość oś pocisku - oś szyny. Poza tym tak na czuja, zapewnienie konstrukcyjnej sztywności samej szyny może dawać wystarczająca sztywność dla całkiem sporych pocisków. Mam takie wrażenie, znów możliwe, że błędne, że rurowe są raczej krótkie (licząc na kalibry), a szynowe bywają długie.

[Okruch]

A propos celności, to "zwykłe" siedemdziesiątki, tyle że kanadyjskie, są dość celne... https://en.wikipedia.org/wiki/CRV7

To prawda. Ja sobie kiedyś tak żartowałem, ze CRV7 po prostu lecą tak szybko, że zanim zdążą zboczyć z kursu, to już trafiają Fakt, że w czasie testów na myśliwcu CF-18 rakiety te okazały się celniejsze niż jego pokładowe działko 20 mm Vulcan. Ale też działko w trakcie serii drga i nagrzewa się, co wpływa na celność, a wyrzutnie rakietowe no jednak mniej.

Mało tego - CRVki można odpalić jednocześnie, w tym samym punkcie czasoprzestrzeni, a opróżnienie magazynka M61 zajmie 5 sekund, w czasie których samolot znacznie zmieni położenie.